Saç büyüme döngüsü, üç aşamaya bölünmüş çok kesin bir model izler: büyüme aşaması (anajen), gerileme aşaması (katajen) ve dökülme aşaması (telojen). Ancak, sıkışabilir ve saç dökülmesi o zaman meydana gelir. Saç dökülmesinin türüne bağlı olarak, saç döngüsü farklı şekilde modifiye edilir. Saç dökülmesinin farklı belirtileri nelerdir?
İçi̇ndeki̇ler
Dönemsel saç dökülmesi veya tıp dilinde akut telogen effluvium olarak da bilinir. Yorgunluk, stres, mevsim, iklim, beslenme alışkanlıkları veya hormonal dengeye bağlı olarak herhangi bir zamanda ortaya çıkabilen farklı reaksiyonel saç dökülmesi türleri vardır. Bu tip saç dökülmesi ani olur hatta bazı kişilerde saçlar avuç avuç dökülürve 6 aydan kısa sürer. Alopesi yaygın olarak tanımlanır, yani kafa boyunca eşit olarak dağılır. Tetikleyici faktör tespit edildiğinde ve ortadan kaldırıldığında, saçın orijinal haline dönmesi 12 ila 18 ay sürebilmesine rağmen her zaman iyileşme görülür.
Bu durumda mekanizma hormonal ve kalıtsaldır. Bu tür saç dökülmesinin erkeklerde kelliğe yol açması nadir değildir. Hatta erkeklerde en sık görülen alopesi şeklidir: 70 ila %80'i yaşamları boyunca etkilenmektedir*. Belirtileri: yıllar geçtikçe ilerleyen saç dökülmesi ince saç ve başın üst kısmında lokalize saç dökülmesi ile kendini gösterir. Kadınlarda androgenetik alopesinin de nadir olmadığını unutmayın. Bu durumda nadiren kelliğe yol açar, ancak bazen önemli ölçüde saç hacmi ve yoğunluğu kaybına sebep olur.
Bu diğer kronik saç dökülmesi türü değişiklikler gösterir ve 6 aydan uzun sürer. Bu tip saç dökülmesi genellikle 30 ila 50 yaşları arasında, başlangıçta sağlıklı, kalın ve parlak saçlara sahip kadınlarda görülür. Nedenleri arasında tiroid bozuklukları, anoreksiya, demir eksikliği ve bazı ilaçlar vardır. Androgenetik alopesinin aksine, kronik saç dökülmesi kalıcı veya geri dönüşü olmayan saç kaybına neden olmaz. Dikkat edilmesi gereken belirtiler: 6 aydan uzun süren ve saç kütlesinde ilerleyici bir azalmaya yol açabilen yaygın, hafif saç dökülmesi.
Bu tip saç dökülmesi, saç folikülü hücrelerinin çoğalmasının durdurulmasının ardından saç telinin büyüme aşamasında aniden dökülmesine karşılık gelir. Başlangıcı hızlıdır, birkaç gün ile birkaç hafta arasında değişir. Tüm saç derisini etkileyebilen yaygın alopesi olarak görülür. Bu tip saç dökülmesi çoğunlukla kanser kemoterapisi veya baş ve boynun radyoterapiye maruz kalması sonrasında görülür. Kaşları ve vücut kıllarını da etkileyebilir.
Gerçekten kalıtsal olduğu için androgenetik alopesi olarak adlandırılır. Kellik, erkeklerde androgenetik alopesinin en yaygın görülen şeklidir. Erkeklik hormonlarının (testosteron dahil androjenler) aşırı varlığı, büyüme hızını artırarak doğal saç döngüsünü değiştirir. Bu eylem saç döngülerini beklenenden daha hızlı yıpratır: saçlar gittikçe incelir, uzaması durana ve kalıcı olarak yok olana kadar hafif tüylü saçlara dönüşür. Genellikle belirli bölgelerde, alında ve kafatasının üst kısmında lokalize alopesi gözlemleriz.
Bu kronik ve yaygın saç dökülmesi tipi yavaş yavaş ortaya çıkar. Genellikle ergenlikten hemen sonra başlar ve 30 ila 40 yaşları arasında yerleşmek üzere kademeli olarak gelişir. Bu tip alopesi belirtileri: başın üst kısmında hafif ama ilerleyici saç dökülmesi, donuk ve genellikle yağlı saçlar. Bazı durumlarda kaşıntılı saç derisi ile birlikte saç dökülmesi görüyoruz.
Avuç avuç saç dökülmesi, ince saçlar, saç hacminde yaygın kayıp... Bunlar, geçici veya daha şiddetli saç dökülmesinin işareti olabilecek en yaygın semptomlardır. Saç dökülmesinin kendisinden çok, dökülmenin hastanın hayatında ne zaman ortaya çıktığı önemlidir. Günlük alışkanlıkları ve son birkaç ayın olaylarını analiz etmek genellikle nedeni daha kolay tespit etmemizi sağlar. Stres, kaygı, aşırı çalışma, duygusal bir şok yaşama: bu unsurlar saçınızın kalitesi ve güzelliği üzerinde etkili olabilir.
Yukarıda belirtilen durumların her birinde, saç dökülmenizin belirtilerini mümkün olan en iyi şekilde analiz etmek için, ilk belirtiler ortaya çıkar çıkmaz eczacınıza, doktorunuza ve/veya bir dermatoloğa, bir saç ve saç derisi uzmanına danışın. Tüm saç dökülmesi türleri tıbbi tedavi gerektirmese de, temel amaç saç dökülmesinin türünü ve nedenini belirleyerek mümkün olduğunca etkili bir şekilde yönetmektir. Saç dökülmesi dermatolojide sık görülen bir konsültasyon nedenidir.
Online teşhis testinizi yapın.
* Kaynak: Blume-Peytavi et al., 2011; Norwood, 1975
**Kaynak: Grover and Khurana, 2013
