Sedef hastalığı (psoriasis), deride veya deri dışında başka alanlarda, herhangi bir yaşta ortaya çıkabilecek çok çeşitli semptomları içerebilen yaygın bir cilt hastalığıdır. Hastalığın hem fiziksel hem de psikolojik sonuçları vardır: Diğer kişilerin bakışları nedeniyle sedef hastalarının özgüvenleri etkilenebilir.Bu bilgilendirme yazısının amacı, sedef hastalığı (psoriasis) ile ilgili sorularınızı cevaplamak, bazı yanlış anlamaları engellemek ve günlük olarak hastalıkla daha iyi yaşamanıza yardımcı olmaktır.
İçi̇ndeki̇ler
Sedef hastalığı (psoriasis) en sık ciltte görülen kronik, iltihaplı bir hastalıktır.Alevlenme sırasında cildin görünümü değişir ve plakla kaplanır. Sedef hastalığının tipine göre plaklar az veya çok yaygın, tamamen kırmızı veya kalın beyaz pullu cilt tabakası ile kaplı olabilirler. Sedef hastalığı plakları ciddi rahatsızlıklar yaratabilir, kaşınma hissi sıklıkla şiddetlidir ve bu ihtiyacı karşılamak alevlenmeyi arttırabilir.
Sedef hastalığı aynı zamanda deri dışında da görülebilen bir hastalıktır.Hastalar, ilk plakların oluşumundan önce, oluşum esnasında veya sonrasında eklem ağrısı deneyimleyebilirler. Psoriatik artrit (Sedef Romatizması) her tür eklemi etkileyebilir: omurga, dizler, parmaklar vb.
Bununla birlikte, popüler inanışın aksine, sedef hastalığı yalnızca yetişkinlerde ortaya çıkmaz, bazen çok erken yaşlardan itibaren çocukları da etkileyebilir. Dahası, sedef hastalığı bulaşıcı değildir, örneğin bir iş arkadaşının elini sıkarak sedef hastalığına "yakalanmak" mümkün değildir.
Sedef hastalığının (psoriasis) ancak bazı nedenleri belirlenebilmiştir.
Ciltte ne olduğunu anlamak önemlidir. Sedef hastalığının mikroskopik mekanizması bağışıklık hücrelerini ve cilt hücrelerini kapsar. Bu süreç çok hızlı bir şekilde kontrolden çıkar ve/veya hastanın hissettiği ağrıya neden olan iltihaplı bir duruma neden olur.
Sedef hastalığı alevlenmeleri bir dizi çevresel faktör tarafından tetiklenir veya ağırlaşır:
Ör:
Sedef hastalığının başlangıcı, yatkın genlerin varlığına bağlıdır, bu da aynı ailede neden daha sık görüldüğünü açıklamaktadır. Bununla birlikte, sedef hastalığı doğrudan kalıtsal değildir! Ailemizden kalıtsal yollarla aldığımız genlerimiz belirli çevresel faktörlere bağlı olarak, yaşamın erken veya geç döneminde hastalık açısından tetiklenir veya tetiklenmez.
Sedef hastalığı (psoriasis) dermatologlar tarafından, genellikle belirgin semptomları nedeniyle teşhis edilmesi oldukça kolay bir hastalıktır.
En sık rastlanan türüplak tipi psoriasis , adı verilen beyazımsı ölü kalın cilt tabakaları ile kaplı kırmızı, plaklarla karakterizedir. Sedef hastalığı plakları yoğun kaşıntıya neden olabilir.
Kaşımak pullu tabakaları kaldırır, bu da kırmızı renkli plakları korumasız bırakır ve kanamasına neden olabilir. Kaşınmak sadece iyileşme sürecini yavaşlatır ve sedef hastalığı alevlenmesini uzatır. İdeal olarak, pullu kabukların kendi başlarına düşmelerine izin vermelisiniz, ancak biliyoruz hiç kimse pul pul olmuş cilt istemez!
Sedef hastalığında alevlenmelerinin dışında, cilt genellikle kuru ve hassastır ve de azami özenle tedavi edilmelidir.
Sedef hastalığının meydana gelebileceği yerler büyük oranda değişkendir. Plak tipi psoriasis , dirsekler, dizler, bacaklar ve sırtın alt kısmı gibi sürtünmeye açık yerleri etkiler.
Saçlı derinin etkilenmesi de çok yaygındır. Ama sedef hastalığının ayrıca yüzü, tırnakları, avuç içlerini, ayak tabanlarını ve genital bölgeyi de etkilediğini biliyor muydunuz? Etkilenen insanlar kadar çok sayıda sedef hastalığı formu vardır.
Her vaka farklıdır ve vücudun etkilenen her kısmı farklı problemlerle ilişkilidir. Saçlı derisinde sedef hastalığı (psoriasis) olan kişiler, dikkati çekmemek ve omuzlarına düşen göze hoş görünmeyen kabukları durdurmak için toplum içinde kaşınmaktan kaçınırlar; tırnak psoriasisi olan kişiler genellikle kapalı ayakkabılar giyerler ve ellerini ceplerinde tutarlar.
Sedef hastalığı tedavisi çeşitlilik gösterir, ancak tüm tedaviler ortak bir noktaya sahiptir: alevlenme belirtilerini azaltan, ancak yeni alevlenmenin gelişmesini engelleyemeyen semptomatik tedavilerdir. Başka bir deyişle, sedef hastalığı için kesin bir tedavi yoktur.
Tedavi, hastalık geçmişine, sedef hastalığının öyküsüne, kişinin ihtiyaç ve beklentilerine göre kişiye özgü uygulanır. Özellikle kortikosteroidler ve D vitamini türevleri içeren topikal kremler genellikle ilk basamak tedavi olarak reçete edilirler ve sedef hastalığı çok yaygın değilse yeterli olabilirler.
Eğer topikal kremler başarısız olurlarsa, ağızdan tedavi gibi diğer tedaviler hastaya reçete edilebilir. Günümüzde en ciddi vakalar, biyolojik ajanlar olarak bilinen enjeksiyonlarla tedavi edilirler. Fototerapi ve hidroterapi tedavileri, sedef hastalığı alevlenmelerinin yatıştırılmasında faydalı seçeneklerdir. Her yıl yeni tedavilerin geliştirilmesi adına çalışmalar devam etmektedir!
Tamamlayıcı bakımlar günümüzde giderek daha popüler olmaktadır. Psoriasis hastalarının tedavilerine yardımcı olabilir, ancak dermatolog tarafından verilen temel tedavilerin yerine kullanılmamalıdırlar.
Eğer sedef hastalığınız varsa, hayatınızla ilgili her şeyi değiştirmek zorunda değilsiniz! Bununla birlikte, birkaç temel kural uzun süreli işinize yarayabilir:
Dermatoloğunuzun önerdiği tedavinin etkili olması için, onu doğru bir şekilde anlamanız ve uygulamanız önemlidir. Genel olarak tedaviyle veya sedef hastalığınızla ilgili zorluk çekiyorsanız, doktorunuzla, arkadaşlarınızla veya ailenizle, bakım verenleriniz veya diğer hastalarla konuşmak endişenizi dışa aktarmanıza ve çözüm bulmanıza yardımcı olabilir.
Yüzünüzde, dekolte bölgenizde veya ellerinizde ciltte kahverengi lekeler, kırışıklıklar ve/veya sıkılık kaybı var mı? Hangi bakım ürünlerini kullanacağınızdan emin değil misiniz? Teşhis testinizi yapın ve cilt tipiniz için doğru bakım rutinini seçin.
