Co to jest łojotokowe zapalenie skóry?

Obszary ciała, w których łojotokowe zapalenie skóry przeważnie występuje

Zmiany łojotokowe powstają w tzw. łojotokowych obszarach skóry, gdzie wydzielanie sebum jest największe. Obszary ciała, w których łojotokowe zapalenie skóry występuje najczęściej to: skóra głowy, bruzda między nosem a policzkami (zwana również fałdem nosowo-wargowym), a także brwi i przestrzeń między nimi oraz tułów.

Łojotokowe zapalenie skóry

nie zawsze ogranicza się do jednego obszaru i może dotyczyć kilku miejsc u tego samego pacjenta.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – co to takiego?

Łojotokowe zapalenie skóry głowy jest najczęstszą formą choroby. Aż w 95% przypadkach⁽¹⁾ łojotokowego zapalenia skóry zmiany pojawiają się właśnie na skórze głowy lub jednocześnie na innych obszarach ciała (np. twarz czy tułów). Łojotokowe zapalenie skóry głowy charakteryzuje się dużym łupieżem i obecnością tłustych, żółtawych, lepkich łusek na włosach. Wśród najczęstszych objawów schorzenia należy wymienić nadmiar sebum, rumień oraz silne swędzenie w miejscach zaczerwienionych. Może występować również jako zwykły łupież na skórze głowy.

Czym jest łojotokowe zapalenie skóry twarzy?

Łojotokowe zapalenie skóry twarzy jest najbardziej widoczną postacią. Mimo że jest rzadziej spotykana niż łojotokowe zapalenie skóry głowy (95% przypadków ⁽¹⁾), to kłopotliwe i wstydliwe zmiany na twarzy występują u ponad 60% pacjentów, zmagających się z tą chorobą. Drobne łuski skórne o różnej wielkości, są tłuste i do złudzenia przypominają skorupki. W przypadku łojotokowego zapalenia skóry twarzy swędzenie jest mniej intensywne niż na skórze głowy.

Łojotokowe zapalenie na ciele

Łojotokowe zapalenie skóry na ciele występuje znacznie rzadziej niż łojotokowe zapalenie skóry twarzy (60% przypadków(1)) lub skóry głowy (95% przypadków⁽¹⁾). Stanowi ono około 30% przypadków choroby⁽¹⁾. Powoduje czerwone, łuszczące się ogniska na środku klatki piersiowej, rzadziej na plecach.

Diagnostyka różnicowa łojotokowego zapalenia skóry

Widoczne oznaki choroby są wystarczające do postawienia diagnozy przez lekarza. Niemniej jednak, w niektórych przypadkach łojotokowego zapalenia skóry zmiany mogą być podobne do łuszczycy, wyprysku lub trądziku różowatego. Dlatego też czasami tak trudno jest rozróżnić te trzy schorzenia.

• Wyprysk objawia się czerwonymi plamami z pęcherzami (obrzęk zawierający wyraźny płyn) i bardzo intensywnym swędzeniem wywołanym przez suchą skórę. Różnica między wypryskiem a łojotokowym zapaleniem skóry jest niekiedy bardzo trudna do ustalenia. Ogólnie rzecz biorąc, rozróżnienie między tymi dwoma schorzeniami jest dokonywane na podstawie umiejscowienia danej zmiany. Zmiany wypryskowe wykraczają poza tzw. obszary łojotokowe i są zwykle zlokalizowane w zgięciach stawowych (łokcie, kolana itp.).
• Łuszczyca charakteryzuje się rumieniowatymi zmianami łuskowymi. Jak więc odróżnić łuszczycę od łojotokowego zapalenia skóry? Nie zawsze jest to proste! Zmiany łuszczycowe są bardziej suche, grubsze, lepiej odgraniczone, bardziej zaognione i znajdują się głównie w miejscach narażonych na otarcia, takich jak łokcie, kolana, podudzia, kość krzyżowa, itp. Rozróżnienie to jest znacznie trudniejsze w przypadku twarzy.
• Trądzik różowaty pochodzenia naczyniowego, charakteryzuje się przewlekłym zaczerwienieniem nosa, policzków, a czasem także brody i czoła. Objawom tym może towarzyszyć uczucie mrowienia. Zmiany wywołane przez trądzik różowaty mogą niekiedy przypominać zmiany łojotokowe, ale cechą wyróżniającą jest brak łusek na powierzchni skóry .

Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt

Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt nazywane jest ciemieniuchą. Może pojawić się już w pierwszych tygodniach życia. Podobnie jak w przypadku łojotokowego zapalenia skóry u dorosłych, spowodowane jest m.in. przez grzyby z rodzaju Malassezia, które rozwijają się w nadmiernych ilościach na skórze niektórych dzieci.
Łojotokowym zapaleniem skóry u niemowląt zwykle dotknięte są trzy obszary:

• skóra głowy,
• pośladki,
• fałdy skóry.

U niemowląt zaleca się stosowanie specjalistycznych produktów przeznaczonych do ciemieniuchy.

(1) Misery L. Dermatite séborrhéique. EMC - AKOS Traité de Médecine. (2011), pp. 1-5 Celem artykułów jest promowanie wiedzy na temat łojotokowego zapalenia skóry. Nie zastępuje porady lekarskiej, diagnozy lub leczenia. Pytania dotyczące stanu zdrowia lub leczenia należy skonsultować z lekarzem.