Hiperhidroz, aşırı ter üretimini tanımlamak için, diğer bir deyişle, üretilen ter miktarı vücudumuzun termoregülasyonu için gerekli olanı aştığında kullanılan bir terimdir.
Bu genellikle tabu olan ve her zaman doktorumuzla tartışmaya cesaret edemediğimiz bir konudur. Bununla birlikte, ter üretimini kontrol etmenin ve aşırı terlemenin günlük hayatımız üzerindeki etkilerini azaltmanın yolları mevcuttur.
İçi̇ndeki̇ler
Terleme vücudumuz için tamamen doğal ve gerekli bir olgudur. Örneğin fiziksel aktivite sırasında veya sıcak havalarda vücut sıcaklığımız arttığında, vücudumuzu soğutur. Vücut sıcaklığımız için kontrol merkezi olarak görev yapan bez beynimizde yer alır ve hipotalamus olarak adlandırılır. Rolü, vücut sıcaklığını 37 °C'de muhafaza etmektir ve sıcaklıktaki herhangi bir artışa ter üretimini artırarak reaksiyon gösterecektir.
Ter, cilt yüzeyimize dağılmış yaklaşık 4 milyon adet ter bezleri tarafından üretilir. Bu bezler, günde ortalama 1 litre ter salgılarlar. Ter üretimi, hiperhidroz şikayeti olan kişilerde artar.
İnsanların büyük çoğunluğu primer, yani tanımlanabilir bir nedeni olmayan aşırı terlemeden şikayetçidir. Primer hiperhidroz, genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkar. Çoğunlukla sabah veya gün içinde ortaya çıkan aşırı terleme belirtileri ile karakterizedir.
“Sekonder” hiperhidroz; bir hastalığın veya uygulanan bir tıbbi tedavinin sonucudur. Bu nedenle, aniden aşırı terleme belirtileri yaşarsanız ve daha önce hiç aşırı terleme probleminiz olmadıysa, bu durumun başka bir hastalıktan kaynaklanma olasılığı yüksektir. Dolayısıyla, nedeni belirlemek için semptomlar ortaya çıkmaya başlar başlamaz doktorunuza danışmanız önemlidir.
Vakaların %901'ında hiperhidroz bölgesel ve bilateraldir. Aşırı terleme olgusu daha sonra vücudun yalnızca belirli bölgelerini etkiler. Yüzde terleme, ayaklarda aşırı terleme, ellerde aşırı terleme, koltuk altlarında aşırı terleme ve hatta sırtta, kafada veya daha nadiren bacaklarda terleme yaşayabilirsiniz.
Aşırı terleme ayrıca daha yaygın olabilir ve tüm vücudu etkileyebilir.
Gece terlemeleri, geceleri meydana gelen ve bazen aniden uyanmanıza neden olan bir terleme olgusudur. Stresli veya kaygılı olduğunuzda ve kabuslar veya huzursuz uyku durumunda çok yaygın görülen bir olgudur.
Sık sık oluyorsa, altta yatan bir durumun belirtisi olabileceğinden, nedeni belirlemek için bir doktora danışmak önemlidir.
Aşırı terleme elbette hiperhidrozun ana belirtisidir. Ama ne zaman problematik hale gelir? Aşırı hale geldiğinde ve günlük bir rahatsızlık kaynağı olduğunda… Örneğin, kollarınızı kaldırmaktan veya tokalaşmaktan utanıyorsanız veya terleme korkusu nedeniyle artık fiziksel aktivite yapmaya cesaret edemiyorsanız, üzerinizde iz kalmasından korktuğunuz için belirli giysileri giymiyorsanız veya diğer insanların bakışları nedeniyle hava 25 °C'den daha sıcak olduğunda evden çıkmıyorsanız. Bunların hepsi hiperhidrozun yaşam kalitenizi etkilediğinin belirtileridir.
Genellikle aşırı terlemeye eşlik eden ter kokusu da rahatsız edici olabilir. Bazı insanların söylediklerine veya düşündüklerine rağmen, aşırı terleme ve ter kokusunun eksik kişisel hijyenle tamamen alakasız olduğunu hatırlamak önemlidir. Saprofit cilt floramız (yani cilt yüzeyimizde yaşayan patojenik olmayan tüm mikroorganizmalar) ile ter bileşenleri arasındaki fizyolojik bir reaksiyondur.
Rahatsız edici olmanın ve diğer insanların ne düşünebileceğinden korkmanın ötesinde, aşırı terleme yüksek kalıntılı nem nedeniyle başka sağlık sorunlarına da yol açabilir. Örneğin, sizi mikoz, siğil veya egzamaya karşı daha duyarlı hale getirebilir.
Ne yazık ki, hiperhidroz kronik bir problemdir. Bu olgu tamamen durdurulamaz, fakat onunla daha kolay yaşamak ve ter salgısını azaltmak için günlük olarak yapabileceğiniz tedaviler ve uygulamalar söz konusudur.
Aşırı terleme belirtileri yaşıyorsanız ve günlük yaşamınızı engelliyorsa, mevcut etkili çözümler için doktorunuza danışmalısınız.
(1) Stolman LP. Treatment of hyperhidrosis. Dermatologic Clinics. 1998; 16: 863-9.