Kanser yaygın bir hastalık haline gelmiştir. Ulusal Kanser Enstitüsü (INCa), 2018'de 382.000 yeni vakanın teşhis edildiği tahmininde bulunmaktadır(1).Bu hastalık, etkilenen organlarda, ilişkili semptomlarda, hastaların profilinde ve ayrıca önerilen tedavilerde büyük bir çeşitlilik ile karakterize edilir. Tedaviler genellikle kemoterapi, radyasyon tedavisi, hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi gibi ağır ve komplekstir. Yan etkileri çok fazladır. Bu yan etkiler arasında kanser tedavilerine bağlı kaşıntılar da yer almaktadır.
(1) Defossez G, Le Guyader-Peyrou S, Uhry Z, Grosclaude P, Remontet L, Colonna M, et al. National estimates of incidences of kanser mortality in metropolitan France between 1990 and 2018. Study based on the Francim network kanser registries. Preliminary results. Santé publique France, 2019. 20 p.
İçi̇ndeki̇ler
Kanser tedavilerinin neden olduğu kaşıntı, çeşitli mekanizmaların bir sonucudur. Birçok tedavi, pruritin kaynağı olan yoğun cilt kuruluğuna yol açar. Diğer tedaviler cildi ışığa duyarlı hale getirerek kızarıklık ve cilt tahrişine neden olur ve bu da kaşıntıya neden olur. Kemoterapiye bağlı kaşıntı, el-ayak sendromu veya folikülit gibi, kanser tedavilerinin ciltle ilgili daha spesifik yan etkileriyle bağlantılı olarak da gelişebilir. Saç derisi dizestezisi, kafa derisi ile ilgili olan, özel bir kaşıntı durumudur. Daha iyi ifade etmek gerekirse, kanser tedavisinin başlangıcından itibaren veya çok daha sonra, saç dökülmesi ve/veya yeniden çıkması sırasında saçın kökünde hissedilen bir ağrıdır. Ağrıya kaşıntı, karıncalanma ve yanma hissi eşlik eder ve bu da günlük yaşamda önemli derecede rahatsızlığa neden olur. Saç derisi dizestezinde, etki mekanizması lokal mikro-inflamasyonla ilişkili olarak saç derisinin duyarlılığındaki artıştır.
Mekanizma ne olursa olsun, kanser tedavisine bağlı prurit, bir dizi faktör tarafından şiddetlenir: yetersiz hijyen ve cilt bakımı, iklim koşulları, stres, vb
Kanser sırasında prurit yaşarsanız, bu durumu aile hekiminiz veya onkoloğunuzla görüşmeniz önemlidir. Onkoloji bölümlerinde hemşire koordinatörleri ve sosyo-estetisyenler gibi paramedikal profesyoneller bulunur ve kaşıntı sorunu ile başa çıkmaya çalışan hastalara yardımcı olabilirler. Prurit, yaşamı tehdit edici olmadığı için önemsiz olarak değerlendirilmemelidir! Bu durumu mutlaka doktorunuzla konuşmalısınız. Doktorunuz kaşıntının gerçekten kemoterapiyle bağlantılı kaşıntı olduğunu onaylayacak veya gerekirse başka bir nedene dikkat çekecektir. Doktorunuz sizi dinleyip, sizin için en uygun olan uygulamalar hakkında bilgi verecektir.
Pruriti gidermek için, parfüm veya zararlı maddeler içermeyen yağ-bazlı sabun veya yatıştırıcı temizleme yağı kullanılması önerilir. Duştan sonra kaşıntı karşıtı bir krem sürün. Yine, ilave tahrişe neden olmamak için minimalist formülleri ve yüksek toleranslı bileşenleri tercih edin. Etkinliğini optimize etmek için kaşıntı önleyici kremi buzdolabına koyun ve gündüz ve/veya gece boyunca gerektiği kadar tekrar uygulayın. Masaj gibi, yumuşak ve dairesel hareketler uygulayın. Bu küçük rahatlama anları, cildinize bakım sağlarken, aynı zamanda gerginliği ve stresi azaltmaya da yardımcı olur.
Saç derisi için, kanser tedavisi uygulanan hastalar için başta yumuşak şampuanlar ve durulanmayan losyonlar olmak üzere, uygun saç bakım ürünleri bulunmaktadır. Bunlar tedavinin başlangıcından itibaren kullanılabilir ve yeniden saç büyümesi sürecine eşlik edebilir.
Dermokozmetik bakımına ilave olarak, doktorunuz bazen antihistaminikler gibi ilaçlar da reçete eder. Cilt semptomları çok şiddetliyse, tedavi değiştirilebilir veya hatta durdurulabilir. Tedavide kendi kendinize değişiklik yapmamaya özen gösteriniz, daima onkoloğunuzun tavsiyelerine başvurunuz
Kanser tedavisinin neden olduğu kaşıntının tedavisi çok yönlüdür: hijyen ve cilt bakımı önlemlerine, bazı durumlarda ilaç tedavisine, stres gibi tetikleyici faktörlerin kontrolüne ve son olarak uygun giysi ve aksesuarların seçimine dayanır. Sağlık ekibinizle konuşmaktan çekinmeyin, hastalara tavsiye verme ve tedavileri boyunca onları destekleme konusunda oldukça tecrübelidirler. Tedavinin başlangıcından itibaren pamuk, keten veya ipek gibi yumuşak, doğal malzemelerden yapılmış bol, rahat giysiler giyin. Eşarp, bone veya yastık kılıfı gibi ipek aksesuarlar saç derisi pruriti sınırlandırmaya yardımcı olur.