Prurit, hastanın kaşınmasına neden olan rahatsız edici bir histir. Herkes çeşitli nedenlerden ötürü birkaç dakika kaşıma dürtüsü hissedebilir, fakat birçok insan kronik pruritten, yani altı haftadan fazla ve bazen çok daha uzun süren kaşıntıdan şikayetçidir.
Prurit ve buna bağlı kaşıntı, bu durumdan etkilenen kişilerin ve çevrelerindekileri kişilerin yaşam kalitesini düşürür. Prurite, özellikle kökenleri ile ilgili birçok soru eşlik eder. Kısacası, niçin kaşınıyorum? Bu makalede pruritin nedenlerini inceleyeceğiz.
İçi̇ndeki̇ler
Prurit çok yaygın bir histir, fakat ortaya çıkış mekanizmaları son derece komplekstir ve hala büyük ölçüde bilinmemektedir. İlişkili mekanizmalar pruritin nedenine bağlıdır ve hem kutanöz sinir liflerini hem de sitokinler veya nörotransmiterler gibi çeşitli kimyasal aracıları içerir.
Pruritin nedeni ne olursa olsun, kaşıntı ve kaşıma eylemine yol açar, bu da kaşıntıyı ve kaşıma eylemini daha da tetikler. Bu, çoğu zaman kurtulmanın zor olduğu bir prurit-kaşıma-prurit kısır döngüsüdür.
Pruritin nedenleri çok çeşitlidir ve genellikle dermatolojik olmayan kökenlidir. Diğer bir deyişle, pruritin nedenleri muhakkak görünür olmayabilir, bu da tanı ve tedaviyi zorlaştırır.
Neden kaşıyoruz? Kısa bir genel bakış:
Dermatolojik prurit durumunda, kaşıntının nedeni bir cilt rahatsızlığıdır. Gözle görülür cilt lezyonları kaşıntının nedenidir. Bu kategoride, elbette egzama gibi majör kronik inflamatuvar dermatozların yanı sıra, yaşlılarda büllöz pemfigoid gibi daha az bilinen hastalıklar, ayrıca cilt alerjileri ve uyuz gibi pruritik enfeksiyöz dermatozlar da bulunur. Güneş yanığı gibi, prurit ve kaşıntı nedeni olabilecek daha spesifik diğer cilt problemleri de söz konusudur.
Bu terimin arkasında, birbirinden çok farklı, fakat dermatolojik olmayan bir kökene sahip olan ve ortak noktaları cilt lezyonlarının olmayışı olan birçok prurit nedeni vardır. Bununla birlikte, lezyonlar kaşıma eyleminin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Pruritus sine materia, pruritin nedenine bağlı olarak birkaç kategoriye ayrılabilir. Dolayısıyla, pruritus sine materia, sistemik kökenli (karaciğer, böbrek, tiroid, enfeksiyon, belirli bir ilaç tedavisi, hamilelik vb. nedeniyle), psikojenik kökenli (psikolojik kökenli) ve nörolojik kökenli (merkezi veya periferik sinir sistemi hasarı veya sinir sıkışmasından dolayı) tüm prurit türlerini içerir.
Senil prurit özellikle yaşlıları etkileyen prurite atıfta bulunur. Pruritin bu türünün kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, yaşam kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu bilinmektedir.
Hamilelik sırasında kaşıntı çok yaygındır. Genellikle iyi huyludur, ciltteki değişiklikler nedeniyle cilt daha kuru, daha hassas ve belirli bölgelerde daha gergin hale gelir. Bununla birlikte, hamileliğin sonunda kaşıntıya neden olan, anormal laboratuvar sonuçları ile sonuçlanan ve bazen ciltte sararmaya (sarılık) neden olan bir karaciğer bozukluğu olan obstetrik kolestaza karşı dikkatli olunuz. Obstetrik kolestaz, olası maternal-fetal komplikasyonları önlemek için özel bir tıbbi tedavi gerektirir.
Bu durumda, pruritin nedeni sadece sudur. Hastalar, duş, banyo, su sporları, yağmur, ter gibi suyla temastan birkaç dakika sonra kaşıntı, aynı zamanda karıncalanma, yanma hissi ve hatta ağrı hissederler. Buna akuajenik prurit denir.
İlaç tedavileri, pruritin ana nedenlerinden biridir, ancak hastalar ve sağlık uzmanları bu yan etki üzerinde her zaman düşünmezler. Bazı moleküller hastayı diğerlerinden daha fazla riske sokar ve bazıları antibiyotikler veya analjezikler gibi çok yaygın olarak kullanılır. Belirli bir ilaç tedavisini durdurmaya karar verecek kişinin doktorunuz olduğunu lütfen unutmayın. Genellikle ve iyatrojenik prurit durumunda, tedavinizi kendi kararınızla durdurmayın veya değiştirmeyin.
Bu, güneşe maruziyet sonrası ortaya çıkan özel bir dermatolojik prurit formudur. İyi huylu güneş alerjileri, çoğunlukla genç kadınları boyun ve ön kollarda etkilerken, polimorf ışık döküntüleri (PLE) her yaştan kadın ve erkeği yüz bölgesinde etkiler.
Prurit nedenleri çok çeşitlidir ve bazen tanımlanması zordur. Bir tıbbi konsültasyon genellikle sorunun daha net anlaşılmasına ve uygun tedavinin belirlenmesine olanak sağlar.