Łuszczyca jest chorobą złożoną i wieloczynnikową. Lepsze zrozumienie mechanizmów i przyczyn łuszczycy pomaga w lepszej kontroli zaostrzeń, a także w lepszej akceptacji choroby na co dzień. Łuszczyca jest też przewlekłą chorobą zapalną, której nie udało się jeszcze definitywnie i całkowicie wyleczyć. Dostępne terapie zmniejszają objawy choroby, ale nie zapobiegają nowym zaostrzeniom, stąd konieczność nauki życia z tą chorobą. Przy każdym nowym zaostrzeniu biorą udział te same mechanizmy, które są następnie tłumione podczas leczenia.
Spis treści
Zmiany nie pojawiają się samoistnie, są wynikiem wielu zjawisk zapalnych, które występują w skórze.
Małe zmiany niekoniecznie prowadzą do powstawania widocznych grudek.
Najbardziej zaangażowanymi komórkami są z jednej strony komórki immunologiczne, które są aktywowane i wywołują stan zapalny, a z drugiej strony keratynocyty naskórkowe, które namnażają się znacznie szybciej niż normalnie. Proces ten trwa zwykle 21-28 dni, ale u chorych na łuszczycę skraca się do 3-5 dni. Komórki rozmnażają się z dużą intensywnością i gromadzą się na powierzchni skóry, co powoduje pojawienie się łusek na grudkach łuszczycowych. Niektóre teorie przyczyn łuszczycy sugerują, że jest to choroba autoimmunologiczna. Czekamy na więcej informacji, ale możemy być pewni, że układ odpornościowy odgrywa główną rolę w patogenezie łuszczycy.
Badania nad poznaniem przyczyn łuszczycy są bardzo intensywne. W szczególności podkreślają one kluczową rolę niektórych cząsteczek zapalnych, takich jak TNF-alfa (Tumor Necrosis Factor-alpha), IL-23 (interleukina 23) i IL-17 (interleukina 17), co doprowadziło do opracowania kilku leków (przeciwciał monoklonalnych, leków biologicznych). Jest to tzw. terapia celowana.
Inny ważny obszar badań dotyczy genów związanych z łuszczycą. Na razie zidentyfikowano tylko kilka genów predysponujących do wystąpienia choroby. Obecnie nie jest znany jednak żaden „gen łuszczycy” i być może taki gen nie istnieje. Wiemy jednak, że łuszczyca może być dziedziczona. Jednak rodzicom, którzy są świadomi ryzyka łuszczycy u dziecka, może być łatwiej poradzić sobie z jej wystąpieniem i zaostrzeniem się objawów, jeśli do niego dojdzie.
Zaostrzenie łuszczycy jest często spowodowane przez jeden lub więcej czynników, które różnią się w zależności od osoby, a nawet od czasu pomiędzy kolejnymi zaostrzeniami. W niektórych przypadkach mogą być one wyraźnie zidentyfikowane i są powtarzalne dla danej osoby. Wtedy najlepiej jest unikać kontaktu z tym czynnikiem wyzwalającym, aby ograniczyć jego wpływ. W innych przypadkach nie można jednoznacznie zidentyfikować żadnych czynników. Może to być denerwujące i demotywujące, ponieważ naturalną rzeczą jest chęć znalezienia „winowajcy”, aby mieć poczucie kontroli.
Do zaostrzenia łuszczycy przyczyniają się, między innymi:
● niektóre leki;
● picie alkoholu lub palenie tytoniu;
● przeziębienia;
● upał, słońce;
● zmęczenie;
● urazy skóry (takie jak ugryzienia owadów, rany, uderzenia, szczepienia, podrażnienia);
● pewne powtarzające się pozycje ciała;
● Stres jest odrębną kwestią na tej długiej liście potencjalnych przyczyn zaostrzenia łuszczycy.
Stres jest bardzo często wymieniany jako przyczyna łuszczycy i innych chorób skóry. Z pewnością może pogarszać sytuację i czasami powodować zaostrzenia, ale nigdy nie jest jedyną przyczyną powstawania łuszczycy! Jest jednym z czynników, zarówno możliwym powodem jak i konsekwencją łuszczycy: jestem zestresowana, więc „dostaję” łuszczycy, mam łuszczycę, więc jestem zestresowana (przez osoby wpatrujące się, przez decyzje w co się ubiorę, przez brak snu z powodu swędzenia, itp.).
Jeśli stres staje się zbyt duży, warto zwrócić się po pomoc. Istnieje wiele technik, które mogą pomóc w przezwyciężeniu stresujących sytuacji, takich jak joga, techniki relaksacyjne. Niektórzy pacjenci w ogóle nie czują się zestresowani i dlatego nie można u nich identyfikować związku pomiędzy łuszczycą a stresem.
Celem artykułów jest promowanie wiedzy na temat łuszczycy. Nie zastępuje porady lekarskiej, diagnozy lub leczenia. Pytania dotyczące stanu zdrowia lub leczenia należy skonsultować z lekarzem.
