Psoriasis is een veel voorkomende huidziekte die zich op iedere leeftijd kan manifesteren, in heel uiteenlopende symptomen op de hoofdhuid of de rest van het lichaam. De gevolgen zijn zowel lichamelijk als psychologisch. De blikken van anderen en je eigen negatieve zelfbeeld kunnen al snel heel zwaar doorwegen. Dit thematische dossier moet een antwoord geven op al je vragen over psoriasis, moet komaf maken met een aantal misvattingen en je helpen er beter mee om te gaan.
Samenvatting
Psoriasis is een chronische ontstekingsziekte die het meest voorkomt in haar cutane vorm, dus op de huid. Bij een opstoot verandert de huid en wordt ze bedekt met plekken of 'plaques'. Dit hangt af van de verschillende vormen van psoriasis zijn die plaques beperkt of uitgebreid, volledig rood of zit er een witachtig laagje op, de schilfers. Die plaques van psoriasis zijn heel vervelend. De drang om te krabben bij jeuk is soms erg groot, maar helaas verergert dit het probleem alleen maar.
Maar psoriasis is ook een extra-cutane ziekte, wat dus betekent dat ze niet enkel de huid viseert. Vóór, tijdens of na het verschijnen van de eerste plaques kan er immers gewrichtspijn optreden. De wervelkolom, de knieën, de vingers … Psoriatische artritis treft ieder type gewricht.
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, komt psoriasis niet alleen voor bij volwassenen. De ziekte spaart ook kinderen niet, en soms zijn die nog heel jong. Psoriasis is NIET besmettelijk. Je kunt echt geen psoriasis'oplopen' door een collega op het werk de hand te schudden.
Sommige oorzaken van psoriasis zijn gekend, andere nog niet. Het komt erop aan te weten wat er precies gebeurt in de huid. In de microscopische mechanismen van psoriasis spelen afweercellen en huidcellen een rol. Alles slaat razendsnel op hol en leidt tot de ontsteking die aan de basis ligt van de plaques die je ziet en/of de pijn die je voelt.
De opstoten van psoriasis worden in gang gezet of verergerd door talloze omgevingsfactoren:
Bij psoriasis is er onder meer sprake van voorbeschikkende genen, wat verklaart waarom er een bepaald aantal familiegevallen zijn. Is psoriasis dan erfelijk? Nee, je kunt psoriasis niet rechtstreeks erven! Je erft genen van je ouders, die zich onder invloed van bepaalde omgevingsfactoren al dan niet uiten, of later in het leven opduiken.
Psoriasis is een ziekte die welbekend is bij dermatologen en die gemakkelijk te herkennen is omdat de symptomen van psoriasisvaak heel kenmerkend zijn.
Psoriasis en plaque, de meest voorkomende vorm, uit zich in rode, duidelijk begrensde plekken of plaques die zijn bedekt met dikke stroken witachtige, dode huid die we schilfers noemen. De jeuk die deze plaques va n psoriasis veroorzaken, kan heel intens en moeilijk te verdragen zijn.
Door te krabben komt de laag schilfers los. De rode plaque ligt dan bloot en kan beginnen bloeden. Krabben vertraagt het genezingsproces en het einde van de opstoot van psoriasis is dan nog verder weg. Eigenlijk zou je de schilfers moeten laten zitten tot ze loskomen en vanzelf afvallen. Maar niemand wil een afschilferende huid!
Tussen de opstoten van psoriasis door is de huid vaak droog, kwetsbaar en gevoelig en moet ze met de grootste aandacht worden verzorgd.
Psoriasis kan op uiteenlopende plaatsen voorkomen. Psoriasis en plaque treft wrijvingszones zoals de ellebogen, de knieën, de benen en de onderrug. Ook de hoofdhuid krijgt het vaak hard te verduren.
Maar wist je dat psoriasis het ook gemunt kan hebben op het gezicht, de nagels, de handpalmen, de voetzool en de geslachtsdelen? Er zijn net zoveel verschillende uitingen van psoriasis als dat er patiënten zijn.
Ieder geval is anders. Ieder lichaamsdeel brengt een andere uitdaging mee. Bij psoriasis op de hoofdhuid zal je je best doen om niet in het openbaar te krabben. Je wil immers niet opvallen en al zeker niet met lelijke schilfers op de schouders rondlopen. Bij psoriasis aan de nagels zal je vaak gesloten schoenen dragen en je handen in je zakken steken …
Heeft u last van jeuk in combinatie met huidschilfers, roodheid en/of roos? Wellicht heeft u geen last van jeuk, maar eerder van eczeem, psoriasis, roos of seborrhoïsche dermatitis. Laat een diagnose stellen om tot uw specifieke verzorgingsroutine te komen.
Psoriasis kan op verschillende manieren worden behandeld. Maar alle behandelingen hebben één raakvlak: het zijn symptomatische behandelingen die de tekenen van de opstoot onderdrukken maar de ontwikkeling van een nieuwe opstoot niet kunnen voorkomen. Met andere woorden: er bestaat nog geen definitieve behandeling van psoriasis. De behandeling wordt op iedere persoon afgestemd, op basis van zijn parcours, de geschiedenis van zijn psoriasis, zijn voorkeuren en verwachtingen.
Crèmes, en dan vooral die met corticoïden en afgeleiden van vitamine D, worden in eerste instantie heel vaak voorgeschreven en kunnen volstaan als psoriasis nog beperkt is.
Als dit niet helpt, kunnen er andere behandelingen worden opgestart, zoals behandelingen via orale weg. De meest ernstige gevallen worden nu behandeld met zogenaamde biotherapeutische injecties. Fototherapie en thermale kuren blijven interessante opties om de opstoten van psoriasis te verlichten. Maar onderzoekers blijven niet op hun lauweren rusten. Ieder jaar komen er nieuwe behandelingen bij!
Aanvullende behandelingen zitten in de lift. Ze kunnen hulp bieden aan personen met psoriasis maar hoeven de basisbehandeling die de dermatoloog voorschreef niet te vervangen.
Het heeft geen zin om je hele leven om te gooien omdat je psoriasis hebt! Neem daarentegen wel enkele basisregels in acht en gebruik je gezond verstand.
Als je het moeilijk hebt met de behandeling of psoriasis in het algemeen, dan is het altijd een goed idee om met familie of vrienden, het verzorgend personeel of andere zieken te praten. Zo kun je je angsten uiten en kan er naar oplossingen worden gezocht.
