Hyperpigmentatie

Wat is hypergepigmenteerde huid?

Hyperpigmentatie wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van bruine vlekken op de huid op plaatsen die regelmatig blootgesteld worden aan de zon. De zon is namelijk de hoofdoorzaak van hyperpigmentatie samen met andere factoren die eigen zijn aan elk persoon.

De hyperpigmentatievlekken verschijnen door een stijging in mélanine. Dat is de biologische molecule die zorgt voor gepigmenteerde huid en dus de kleur geeft aan uw huid.

Er bestaan meerdere vormen van hyperpigmentatie:

• Chloasma wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van hyperpigmentatievlekken in het gezicht: op het voorhoofd, de wangen, de neusvleugels, de bovenlip en de kin. Dit type hyperpigmentatie treft vooral vrouwen tussen 20 en 45 jaar die grote hoeveelheden hormonen binnenkrijgen, tijdens zwangerschap, contraceptie of een andere hormonale behandeling;
• Lentigo is meer verspreid en treft alle gebieden die aan de zon zijn blootgesteld: het gezicht, de hals, de decolleté, de rug van de handen, de onderarmen, de schouders en de rug. Deze vorm van hyperpigmentatie komt voor bij mannen en vrouwen vanaf 45 jaar oud. Lentigo wordt sterk geassocieerd met huidveroudering. Bovendien vertoont lentigo ook rimpels en een verlies van stevigheid.
• Post-inflammatoire hyperpigmentatie ontstaat als gevolg van huidbeschadiging of -ontsteking. De redenen van de verschijnen zijn zeer uiteenlopend: acne, eczeem, psoriasis, verwondingen, brandwonden, peeling, laser…

Hyperpigmentatie van de huid is een vaak voorkomend fenomeen. Het treft 1 op 3 vrouwen die hormonale anticonceptie gebruiken en 90% van de vrouwen ouder dan 50 jaar⁽¹⁾.

Mensen met een donkere, zwarte of gemengde huid hebben meer kans om hyperpigmentatie te ontwikkelen. Deze mensen hebben al een gepigmenteerde huid die rijk is aan melanine. Soms gebeurt het dat zij van jongs af aan onregelmatigheden in hun natuurlijke pigmentatie hebben. De zon, hormonen, leeftijd, maar ook elke huidontsteking kan leiden tot het ontstaan van nieuwe bruine vlekken.

Wat is het zwangerschapsmasker of melasma ?

Het zwangerschapsmasker is een uitzonderlijke vorm van hyperpigmentatie, ook wel melasma genoemd. Het zijn gepigmenteerde vlekken die verschijnen tijdens de zwangerschap, meestal vanaf de 4de maand. Naar schatting heeft 90% van de zwangere vrouwen last van het zwangerschapsmasker. Om het te voorkomen moet er maximale bescherming zijn tegen de zon tijdens de zwangerschap.

De hyperpigmentatievlekken bevinden zich op het gezicht, maar ook in de hals en op de buik: dit is de befaamde ‘linea negra’. Moedervlekken hebben ook de neiging om donkerder te worden tijdens de zwangerschap zonder dat u zich zorgen hoeft te maken.

De hypergepigmenteerde vlekken kunnen na de bevalling geleidelijk aan vervagen, maar ook blijven wat een uiterlijk probleem vormt voor jonge moeders. Bepaalde gerichte derma-cosmetische producten kunnen de vlekken voorkomen of oplossen en kunnen tijdens de zwangerschap en borstvoeding gebruikt worden. Vergeet niet om het etiket alsnog zorgvuldig te lezen.

Welke lichaamsdelen worden getroffen door hyperpigmentatie?

Hyperpigmentatie van de huid vertaalt zich in bruine vlekken op het lichaam op veel verschillende plaatsen:

• Het gezicht, met name het voorhoofd, de kaken, de neusvleugels, lippen, kin en het gebied rond de ogen;
• De nek;
• De hals;
• De rug van de handen;
• De buik in het geval van zwangere vrouwen;
• De onderarmen;
• De schouders;
• en rug.

Hyperpigmentatie treft dus alle zones die aan de zon worden blootgesteld. Zonnecrème met een hoge beschermingsfactor is een ideaal middel om de gepigmenteerde vlekken te voorkomen.

Wat zijn de oorzaken van hyperpigmentatie?

Er bestaan meerdere oorzaken voor hyperpigmentatie:

• De zon is de hoofdfactor van hyperpigmentatie. Het stimuleert de de synthese van melanine, wat bijdraagt aan het bruinen van de huid, maar ook aan het verschijnen van gepigmenteerde vlekken. U hoeft niet persé verbrand te zijn om hypergepigmenteerde vlekken te ontwikkelen. Een herhaaldelijke blootstelling aan zon zonder bescherming is genoeg;
• De vrouwelijke hormonen bevorderen de activiteit van melanine. In combinatie met de zon, leiden ze tot het ontstaan van gepigmenteerde vlekken en zijn ze dus de bron van hyperpigmentatie;
• Huidveroudering is ook een belangrijke bron van vlekken. Vroegtijdige huidveroudering hangt nauw samen met blootstelling aan de zon, daarom wordt het ook wel fotoveroudering genoemd;
• Huidontstekingen van alle aard (acne, eczeem, psoriasis, wonden, laser, peeling...) kunnen littekens of hypergepigmenteerde vlekken achterlaten. Om dit te voorkomen, wordt aanbevolen de huidontsteking te corrigeren, de beschadigde huid te beschermen tegen de zon en te voorkomen dat de ontstekingen geraakt worden;
• Andere mogelijke oorzaken van hyperpigmentatie zijn: medicatie, chronische ziekten, vitaminetekorten, vervuiling, blauw licht…

Hoe pigmentvlekken verwijderen ?

Hyperpigmentatie verdwijnt zelden spontaan. Na verloop van tijd hebben hypergepigmenteerde vlekken de neiging zich te vermenigvuldigen en permanent te blijven. Gelukkig zijn er een aantal behandelingen beschikbaar om bruine vlekken te verwijderen:

• Crèmes tegen bruine vlekken: deze crèmes, die zonder recept verkrijgbaar zijn, hebben verbeteren de hyperpigmentatie, egaliseren de teint en beschermen de huid tegen de schadelijke effecten van de zon;
• Medicinale behandelingen, voorgeschreven door de dermatoloog, bevatten over het algemeen hydrochinon, de referentie depigmenterende stof;
• Behandelingen uitgevoerd door de dermatoloog: laser, peeling, cryotherapie.

Een dermatoloog is een gespecialiseerde huid-, haar en nagelarts. Hij bevestigt de diagnose van hyperpigmentatie, schrijft bepaalde behandelingen voor en/of voert ze uit. Hij controleert regelmatig de staat van de huid en de moedervlekken.

> Hyperpigmentatie in het dagelijkse leven

Naast behandelingen om pigmentvlekken weg te halen, kan de persoon met hyperpigmentatie een aantal goede dagelijkse gewoontes toe te passen. Dus wat kunt u doen tegen pigmentvlekken?

• Breng dagelijks een zonnecrème met een hoge beschermingsfactor aan om het ontstaan of de verergering van hyperpigmentatievlekken te voorkomen;
• Vul uw bord en huidverzorgingsproducten met vitaminen. Concentreer u vooral op vitamine C, E en antioxidanten;
• Camoufleer de hyperpigmentatievlekken met non-comedogene make-up van goede kwaliteit die rekening houdt met gevoelige huid;
• Behandel de hyperpigmentatie op natuurlijke wijze. Let op: essentiële oliën mogen niet worden gebruikt tijdens zwangerschap en borstvoeding.

⁽¹⁾ Brenner M, Hearing VJ. Modifying skin pigmentation - approaches through intrinsic biochemistry and exogenous agents. Drug Discov Today Dis Mech. 2008