Jeuk over het hele lichaam

Wat veroorzaakt jeuk over het hele lichaam? 

Jeuk over het hele lichaam kan een dermatologische oorzaak hebben: eczeem, psoriasis... 

Maar meestal heeft pruritus over het hele lichaam een niet-dermatologische oorsprong. Bij pruritus sine materiakomt de jeuk voor op het lichaam, maar dit zonder vlekjes op de huid. Met andere woorden, ik heb overal jeuk, maar er zijn geen zichtbare huidlaesies. 

Pruritus sine materia omvat alle soorten pruritus van systemische oorsprong (als gevolg van lever-, nier- of schildklieraandoeningen, infecties, medicatie, zwangerschap, enz.), van psychogene oorsprong (van psychologische oorsprong) en van neurologische oorsprong (als gevolg van schade aan het centrale of perifere zenuwstelsel, of door zenuwcompressie). Afhankelijk van de plaats van de jeuk kunnen de voorbeelden van pruritus sine materia variëren:

• Jeuk op de buik: tijdens de zwangerschap is jeuk op de buik een gevolg van zowel de hormoonspiegel als de huid die in dit gebied aanzienlijk uitrekt en uitdroogt.
• Jeuk op de borsten: ook hier gaat het om de vrouwelijke hormoonspiegels bij zwangere vrouwen, vrouwen voor hun menstruatie, vrouwen in de menopauze...
• Jeuk op de benen: een oorzaak kan soms worden gevonden bij de bloedsomloop, in de vorm van een verminderde doorbloeding, en dat zowel bij mannen als bij vrouwen.
• Jeuk op de voeten en handen: jeukende voeten en handen kunnen een teken zijn van leverschade bij zwangere vrouwen, ook wel zwangerschapscholestase genoemd, of van de toxiciteit van geneesmiddelen bij kankerpatiënten.
• Andere plekken op het lichaam zijn ook mogelijk, zoals jeuk op de rug en in de nek, jeuk op de armen, op de schouder, op de hoofdhuid, in het gezicht... Pruritus sine materia kan worden verklaard door lever- of nierschade, een endocriene stoornis, kanker, een geneesmiddel dat systemisch wordt ingenomen, de gevorderde leeftijd van de persoon, een psychologische of neurologische aandoening, enz. 

Jeuk over het hele lichaam heeft dus verschillende oorzaken. Naast de eigenlijke oorzaak van de jeuk, zijn er ook omgevingsfactoren zoals kalkhoudend water, heet badwater, irriterende stoffen, ongunstige weersomstandigheden, stress en angst die de jeuk kunnen verergeren. 

Maar wat de oorzaak ook is, het resultaat is vaak hetzelfde: jeuk over het hele lichaam beïnvloedt de levenskwaliteit van de persoon in kwestie, en soms ook die van vrienden en familie.

Wat zijn de gevolgen van jeuk over het hele lichaam?

Met als mogelijke gevolgen een verstoorde nachtrust of zelfs slapeloosheid, een verminderd concentratievermogen op school of op het werk, sociale terughoudendheid en zelfs angst en depressie, is het duidelijk dat pruritus de levenskwaliteit beïnvloedt.

Pruritus heeft ook verschillende gevolgen voor de huid:

• Het verschijnen van krassen, ook wel prurigo genaamd;
• Het risico op een secundaire huidinfectie: ziekteverwekkers zoals virussen, bacteriën of schimmels koloniseren de krablaesies en zorgen ervoor dat ze er anders gaan uitzien;
• Het risico op littekens: door ‘tot bloedens toe’ te krabben, worden de diepere of ondiepere lagen van de huid beschadigd. Dit kan leiden tot onomkeerbare littekens;
• Het risico op lichenificatie: door het krabben wordt de huid op bepaalde plaatsen dikker en krijgt ze een ruw, bijna geruit uiterlijk. 

Hoe kan jeuk over het hele lichaam worden verzacht?

Bij jeuk over het hele lichaam kan het vinden van de oorzaak van de jeuk de symptomen vaak verlichten. Tegelijkertijd zijn er enkele eenvoudige tips om de jeuk over het hele lichaam te beperken: 

• Neem korte en lauwwarme douches en was u met een overvette zeep, een syndet of een verzachtende, geurloze reinigingsolie zonder schadelijke stoffen. De verzachtende reinigingsolie heeft als voordeel dat ze de kalk in het water neutraliseert en jeuk over het hele lichaam doeltreffend verlicht zodra u een douche neemt.
• Droog de huid af zonder te wrijven en dep ze zachtjes met een zachte katoenen handdoek.
• Breng naar behoefte één of meerdere keren per dag een crème tegen jeuk aan. Plaats de tube in de koelkast voor onmiddellijke verlichting. Houd de tube gedurende de nacht dicht bij u om de crème indien nodig opnieuw aan te brengen. 
• Draag zachte, loszittende en comfortabele kleding van natuurlijke materialen zoals katoen, linnen of zijde, om wrijving en jeuk over het hele lichaam te voorkomen. Hetzelfde geldt voor ondergoed en beddengoed: zachtheid boven alles.
• Vermijd erg warme, vervuilde en rokerige omgevingen. Vergeet niet uw huis te ventileren en koel te houden. 
• Vermijd stress. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, vooral in onze moderne samenleving. Als de stress oploopt, maak dan tijd voor meditatie, yoga, hartcoherentie... Raadpleeg zo nodig een gezondheidsdeskundige.