Swędzenie całego ciała

Co powoduje swędzenie całego ciała?

Niezależnie od przyczyny świądu, zmiany wywołujące odruch drapania mogą pojawiać się z mniejszą lub większą częstotliwością. To z kolei może wiązać się z ryzykiem infekcji lub bliznowaceniem. W przypadku swędzącego ciała, znalezienie przyczyny wywołującej problem swędzenia jest niezbędne do odzyskania komfortu życia. To jednak nie zawsze jest tak łatwe, jak mogłoby się wydawać. Często konieczna będzie również konsultacja z lekarzem ogólnym lub specjalistą.

Swędzenie całego ciała może mieć ścisły związek z problemem dermatologicznym i być wywołane np. przez egzemę lub łuszczycę. Jednak w zdecydowanej większości przypadków świąd ma pochodzenie niedermatologiczne. Pruritus sine materia to nic innego jak świąd skóry bez zmian skórnych. Najprościej rzecz ujmując, swędzi wówczas całe ciało, ale nie ma widocznych zmian skórnych.

Świąd bez zmian skórnych obejmuje wszystkie rodzaje świądu pochodzenia ogólnoustrojowego (spowodowanego chorobą wątroby, nerek, tarczycy, zakażeniem, przyjmowaniem leków czy ciążą), pochodzenia psychogennego (o podłożu psychicznym) oraz pochodzenia neurologicznego (spowodowanego uszkodzeniem ośrodkowego, obwodowego układu nerwowego lub uciśnięciem nerwów). W zależności od lokalizacji swędzenia, przykłady świądu bez zmian skórnych mogą być następujące:

• W czasie ciąży charakterystyczne jest swędzenie brzucha wynikające zarówno z poziomu hormonów, jak i znacznego rozciągnięcia i wysuszenia skóry w tym miejscu.
• Swędzenie piersi również związane jest z poziomem hormonów żeńskich np. u kobiet w ciąży, kobiet przed miesiączką czy kobiet w okresie menopauzy.
• Swędzenie nóg może mieć związek z niewydolnością żylną zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.
• Swędzenie dłoni i stóp może być objawem uszkodzenia wątroby zwanego cholestazą ciążową u kobiet w ciąży lub toksyczności leków u pacjentów z chorobą nowotworową.
• Niejednokrotnie możemy mówić także o swędzeniu pleców i szyi, swędzeniu rąk, ramion, skóry głowy czy twarzy. Świąd bez zmian skórnych może być tłumaczony uszkodzeniem wątroby lub nerek, zaburzeniami endokrynologicznymi, chorobą nowotworową, lekami przyjmowanymi ogólnoustrojowo, wiekiem, zaburzeniami psychicznymi lub neurologicznymi.

Swędzenie całego ciała może mieć zatem różne przyczyny. Warto wspomnieć także o czynnikach środowiskowych takich jak twarda woda, gorące kąpiele, drażniące tkaniny, niekorzystne warunki atmosferyczne, stres i niepokój, które potęgują przyczyny świądu i zwiększają jego intensywność.

Niezależnie od przyczyny występowania swędzącej skóry, objawy są bardzo często takie samo, czyli uporczywy i nawracający świąd ciała, który negatywnie wpływa na jakość życia pacjenta, a czasem także osób z jego najbliższego otoczenia.

Jakie są konsekwencje swędzenia całego ciała?

Świąd może wywoływać zaburzenia snu lub bezsenność, znaczny spadek koncentracji w szkole lub w pracy, wycofanie społeczne, a nawet lęk lub depresję. Oprócz tego może odbić się również na wyglądzie skóry m.in. w następujący sposób:

• Pojawienie się swędzących zmian chorobowych zwanych świerzbiączką guzkową (prurigo nodularis),
• Ryzyko infekcji skóry - patogeny takie jak wirusy, bakterie czy grzyby kolonizują się wokół zadrapania i zmieniają jego wygląd,
• Ryzyko powstawania blizn - w momencie, gdy pacjent drapie się „aż do krwi" uszkadza głębsze warstwy skóry, niejednokrotnie doprowadzając do powstawania nieodwracalnych blizn,
• Ryzyko lichenifikacji - drapanie powoduje miejscowe pogrubienie skóry i przybranie przez nią szorstkiego, chropowatego wyglądu.

Sprawdzone sposoby na załagodzenie swędzenia całego ciała

Jeśli odczuwasz swędzenie całego ciała, kluczowe będzie znalezienie pierwotnej przyczyny w celu złagodzenia objawów. W ograniczeniu uporczywego uczucia swędzenia pomocne może okazać się stosowanie kilku prostych wskazówek:

• Bierz szybkie prysznice w letniej wodzie,
• Podczas mycia stosuj bardzo tłuste mydła, syndety lub łagodzące olejki oczyszczające bez zapachu i szkodliwych substancji w składzie. Główną zaletą kojących olejków oczyszczających jest fakt, iż neutralizują twardą wodę i skutecznie łagodzą świąd ciała.
• Podczas osuszania zrezygnuj z agresywnego pocierania, stosując miękki bawełniany ręcznik.
• W zależności od potrzeb stosuj krem na swędzącą skórę. Aby uzyskać natychmiastową ulgę, tubkę warto trzymać w lodówce.
• Zakładaj wyłącznie miękkie, luźne i wygodne ubrania wykonane z naturalnych materiałów, takich jak bawełna, len czy jedwab. Tym sposobem możliwe jest uniknięcie otarć, a tym samym swędzenia ciała. Dotyczy to również bielizny czy pościeli.
• Unikaj przebywania w przegrzanych, zanieczyszczonych i zadymionych pomieszczeniach. Pamiętaj także o regularnym wietrzeniu domu i utrzymywaniu w nim optymalnej temperatury.
• W miarę możliwości unikaj stresu. W momencie wystąpienia silnego stresu warto wdrożyć praktykę medytacji, jogi czy spójnego oddychania. W razie potrzeby należy skonsultować się także z lekarzem.